Jak regenerować stawy

Pól biedy kiedy nasze stawy podczas poruszania się tylko wydają dziwne odgłosy. Tak naprawdę problem pojawia się kiedy do tych odgłosów dołącza przejmujący, często paraliżujący ból. To sygnał do tego, by regenerować stawy.

Zużycie stawów

Bóle stawów będące konsekwencją urazów mechanicznych oraz po prostu starzenia się organizmu dotyczą lub będą dotyczyć każdego z nas. A kiedy już staną się faktem okazać się może, że wejście do mieszkania znajdującego się na pierwszym piętrze może być nie lada wyzwaniem. Co możemy zatem zrobić aby im zapobiec?

Otóż za dziwnymi dźwiękami i bólami stawów stoją uszkodzenia chrząstki stawowej. Jest to element stawu będący zakończeniem kości (np. udowej) zamknięty w torebce stawowej wypełnionej płynem maziowym, który to je smaruje gdy pracują ocierając się o siebie.

Chrząstka ma wielokrotnie mniejszą wytrzymałość na ciśnienie i rozciąganie niż kości. W odróżnieniu do nierównej powierzchni kości, jest ona wyjątkowo gładka oraz ma bardzo dużą odporność na tarcie. Inną zaletą chrząstki są jej właściwości absorbujące wstrząsy.

Czas działa na niekorzyść chrząstek stawowych

Z wiekiem chrząstka zmienia barwę przybierając bardziej żółty kolor oraz zmniejsza się jej sprężystość. Powoduje to większą podatność na urazy oraz ograniczoną amortyzację stawów. W późnej starości czasami potrafi ona w wyjątkowych wypadkach zanikać. Jej grubość jest zależna od rodzaju stawu jak i umiejscowienia w stawie. Najgrubsza ma 6 mm i występuje w listewce rzepki, najcieńsza ma ok. 0,2 mm. Średnia grubość chrząstki wynosi 0,5 – 2 mm.

W miarę upływu lat ulega ona potocznie mówiąc „wytarciu”. Stara chrząstka stawowa ze względu na brak ochrzęstnej nigdy się  nie regeneruje a miejsca uszkodzone, są fizjologicznie zapełniane tkanką włóknisto-chrzęstną, która jest już strukturą tak dobrze sprawdzającą się w stawie jak jej poprzedniczka. Chrząstki stawowe dorosłego człowieka są pozbawione struktur nerwów i naczyń. Jedyna możliwość ich odżywiania odbywa się poprzez płyn stawowy oraz minimalnie przy udziale spodnich warstw tkanki okołokostnej.

Sport to zdrowie – nie w przypadku stawów

Do mechanicznego uszkodzenia chrząstki dochodzi najczęściej w wyniku sumujących się mikrourazów. Przedwczesne jej zużycie dotyczy również osób w młodym wieku. Przyczynami są najczęściej otyłość, uprawianie sportu bez wcześniejszego przygotowania (tak zwani „sezonowcy”), monotonna pozycja ciała, nie doleczone kontuzje stawów, ciała obce w stawie, uszkodzenie więzadeł i ścięgien.

Czasami do urazów chrząstki dochodzi podczas niefortunnych iniekcji dostawowych (igła wbija się w chrząstkę) lub artroskopii wykonanej przez mało doświadczonego operatora.

Przyczyn uszkodzeń  jest wiele, nie należy do nich zaliczać tylko urazów mechanicznych i procesów związanych z wiekiem. Równie ważne są: choroby metaboliczne, dysplazje, jałowe martwice kości, zaburzenia wydzielania wewnętrznego (np. cukrzyca), neuropatie, choroby wirusowe i genetyczne.

Także zanieczyszczenie organizmu powodować może uszkodzenia chrząstek stawowych. W jego wyniku dochodzi do odkładania się kryształków soli w stawach powodujących mechaniczne zniszczenie powierzchni stawowej.

Substancje pomagające regenerować stawy

Ostatnimi czasy możemy obejrzeć w telewizji reklamy środków farmaceutycznych w cudowny sposób mających regenerować uszkodzoną chrząstkę stawową. Tyle tylko, że jak dotąd nie opublikowano dokładnych badań, które jednoznacznie stwierdzają, iż preparaty owe odbudowują chrząstkę stawową, czyli poprawiają jej strukturę oraz zwiększają masę. Większość z nich ogranicza swoje działanie do spowolnienia procesu destrukcji stawu. Wykazano to w przeprowadzonych dotychczas badaniach eksperymentalnych i klinicznych.

Glukozamina na stawy

Takim najbardziej chyba reklamowanym obecnie środkiem jest glukozamina. Jest ona naturalnym składnikiem substancji międzykomórkowej chrząstki i tzw. mazi stawowej i występuje w pożywieniu. Największa zawartość występuje w owocach morza: krewetki, kraby, raki. Znajdziemy ją w pancerzach skorupiaków pod postacią chityny. Siarczan glukozaminy jest łatwo przyswajalny przez tkankę kostną i chrzęstną. Ułatwia wbudowanie siarki w strukturę chrząstki. Dodatkowo zatrzymuje ona wodę w tkankach łącznych co daje im giętkość i sprężystość. 

Jak działa glukozamina?

Glukozamina jest substancją łatwo rozpuszczalną w wodzie i dobrze przyswajaną przez organizm po podaniu doustnym. W jelicie cienkim wchłonięciu ulega 72% podanej doustnie substancji. Siarczan glukozoaminy wiąże się z białkami i w tej postaci utrzymuje się w organizmie kilka dni. Glukozoamina jest wychwytywana między innymi przez wątrobę, gdzie zostaje zużytkowana do produkcji tkanek wchodzących w skład chrząstki stawowej. Około jej 30% zostaje wydalane przez nerki z moczem. Co najważniejsze należy stosować ją długotrwale. Nastawienie na krótkotrwałe stosowanie jest tylko wyrzuceniem pieniędzy w błoto. Wydaje się, że skuteczna dawka leku to 1,5g na dobę. Kuracja nią powinna zatem trwać co najmniej pół roku w zwyż bez określania górnej granicy przyjmowania jej. W zasadzie jest to już suplementacja mająca na celu ochronę przed dalszą degradacją naszych stawów.

Ogłoszona w 2003 roku analiza Richy’ego zawiera badania z lat 1980-2002. Została przeprowadzona z wielką starannością przez dwóch niezależnych oceniających. Analiza dotyczyła tylko prac omawiających wpływ leku na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych. Wykazano bardzo korzystny wpływ siarczanu glukozoaminy zarówno na objawy (przede wszystkim ból), jak i postęp choroby. Jednocześnie potwierdzono wysokie bezpieczeństwo stosowania leku. Inne badania przeprowadzone przez prof. Reginster’a wykazały, że u pacjentów przyjmujących przez 3 lata siarczan glukozaminy nie wykazały w zmienionym zwyrodnieniowo stawie dalszego postępu choroby. W przeciwieństwie, w grupie zażywającej placebo takie zmiany nastąpiły. Preparaty na bazie glukozaminy kupimy w aptekach a nawet sklepach zielarskich gdyż jest to preparat sprzedawany bez recepty.

Kwas hialuronowy dla urody i na stawy

Inna substancja mająca zastosowanie w omawianej przeze mnie dolegliwości to kwas hialuronowy. Jest on ważnym składnikiem wszystkich struktur pozakomórkowych i jest obecny w stosunkowo wysokim stężeniu w chrząstce stawowej i płynie maziowym. Do jego korzystnych efektów działania należy utrzymanie właściwej lepkości płynu, wzmocnienie „poślizgu” powierzchni chrząstki, absorpcja drgań i obciążeń mechanicznych i działanie hamujące procesy zapalne. Ma on stymulować wytwarzanie substancji odbudowujących zniszczoną chrząstkę stawową. 

Zmniejszenie bólu i zwiększenie sprawności ruchowej jest znaczne i utrzymuje się do około 12-13 tygodni od podania kwasu hialuronowego. Leczenie nim jest dobrze tolerowane przez organizm. Ból w miejscu podania stwierdza się u 3-8% chorych, ale rzadko jest on powodem zaprzestania leczenia. Możliwy jest też obrzęk stawu. Objawy te są przejściowe i ustępują samoistnie po kilku godzinach. Aby tego uniknąć zaleca się schłodzenie stawu przed podaniem leku. Niekorzystnym skutkiem wstrzyknięć odstawowych jest zaburzenie flory bakteryjnej kolana i tym samym możliwość infekcji.

Kwas hialuronowy w Polsce praktycznie w leczeniu wykorzystuje się w postaci iniekcji dostawowych (preparat Synvisc podawany w 3 zastrzykach lub Synvisc-one podawany w jednym zastrzyku oraz Hyalgan podawany w 5 zastrzykach – koszt kuracji około 1000 zł).

Wyciąg z soi i avokado równieć pomaga regenerować stawy

Piaskledyna to inaczej wyciąg z owoców avokado i soi. W składzie preparatu występują fitosterole oraz długołańcuchowe kwasy. tłuszczowe. Lecznicze działanie substancji polega na stymulacji do samoregeneracji chrząstki stawowej. Lek jest bezpieczny w stosowaniu i został zarejestrowany w Polsce. Problem polega na tym, że nie ma jeszcze długotrwałych badań klinicznych potwierdzających absolutną skuteczność leku.

Chondroityna zaś to naturalny składnik chrząstki otrzymywana w postaci czystej z chrząstek zwierzęcych. Dostępna w sprzedaży pod nazwą Condrosulf. U nas jeszcze nie jest popularny ale można go kupić w Czechach. Preparat używany przy schorzeniach stawów o podłożu zwyrodnieniowym. Często sama chondroityna podawana jest wraz z siarczanem glukozaminy. W badaniach doświadczalnych stwierdzono, że chondroityna hamuje procesy zapalne oraz ma działanie przeciwbólowe. Przeprowadzone dotychczas badania nie można uznać niestety jako spełniające kryteria naukowe, jednak wyniki doświadczeń są obiecujące.

Kolagen – przełom w regeneracji stawów?

Nowością są preparaty oparte o hydrolizaty kolagenu. Mają już wstępne badania potwierdzone przez ośrodki naukowe. W pewnych sytuacjach mogą stanowić alternatywę do preparatów zawierających glukozaminę. Należy jednak wiedzieć, iż skuteczność tych preparatów pojawia się dopiero po co najmniej 3 miesięcznej kuracji). Minimalna dawka dzienna wynosi aż 10 g hydrolizatu.

Nad nowatorską metodą leczenia uszkodzeń chrząstki stawowej pracują polscy naukowcy. W Zakładzie Histologii i Embriologii warszawskiej Akademii Medycznej prowadzą badania nad przeszczepianiem allogenicznej chrząstki stawowej. Metoda ta jeśli zacznie być stosowana u ludzi znacznie poszerzy możliwości leczenia ubytków komórek chrzęstnych.

Zabieg polega na pobraniu od pacjenta małego fragmentu chrząstki stawowej z okolicy w której staw nie jest obciążony w czasie chodzenia. Z niego izoluje się chondrocyty, które następnie rozmnaża się poza ustrojem i wszczepia do leczonego ubytku. Procedura ta daje dobre rezultaty (60-80 proc. naprawionych ubytków). Jest jednak efektywna przede wszystkim u ludzi młodych, u których chondrocyty nie uległy jeszcze zmianom degeneracyjnym związanym z wiekiem. Ponadto liczba chondrocytów możliwych do uzyskania w ten sposób jest ograniczona. Trwają jednak pionierskie prace nad możliwością pobierania materiału źródłowego ze zwłok co rozpowszechniło by znacząco stosowanie tej metody.

Co powinniśmy zrobić aby zminimalizować ryzyko wystąpienia tak nieprzyjemnych zmian w naszych stawach?

A chociażby osoby z nadwagą powinny się jej pozbyć odciążając w ten sposób stawy. Uprawiając sport pamiętajmy o dokładnej rozgrzewce i nie doprowadzajmy do przeciążenia stawów. Często urazy inicjujące uszkodzenia chrząstek są wynikiem niedbałego, nieostrożnego ruchu. Uważać trzeba także na technicznie źle wykonywanych zarówno ćwiczeń fizycznych jak i czynności dnia codziennego.

W pracy siedzącej powinno się co jakiś czas wstać i wykonać kilka prostych ćwiczeń. Mają one za zadanie „rozruszać” nasze zastane stawy. W leczeniu objawowym skuteczne są wszelkie formy krioterapii. Zdecydowanie natomiast nie wolno rozgrzewać bolącego już stawu gdyż spowoduje to nasilenie objawów poprzez dodatkowe ukrwienie przekrwionego już stawu.

Spece od naturoterapii polecają na oczyszczenie stawów ze złogów soli następujący preparat:

3 cytryny ze skórką i 150 g czosnku przepuszczamy przez maszynkę do mielenia mięsa, zalewamy pół litrem zimnej przegotowanej wody. Trzymamy dobę po czym odcedzamy i przelewamy do szczelnie zamykanego naczynia. Pijemy codziennie na czczo po 50 g.

Tagi: medycyna naturalna, zielarstwo, magnez, zioła, leczenie, kuracja, naturalne ekstrakty, naturalne leki, lekarstwa ziołowe, ziołowe mikstury, mikstury ziołowe, grzyby, ziołowe preparaty, anemia, żelazo